مهاجرت اغلب همراه است با امید به زندگی بهتر و فرصت‌های جدید، اما در پس این تصمیم بزرگ، تجربه‌هایی می‌توانند شکل بگیرند که تا نسل‌ها ادامه پیدا می‌کنند. این تجربه‌ها که به آنها «تروما میان‌نسلی» گفته می‌شود، می‌تواند از والدین به فرزندان منتقل شود—حتی بدون اینکه مستقیماً در رویدادهای تروما شرکت کرده باشند. در این مقاله، نویسندگان رابطه احساسات بین‌نسلی، مهاجرت، و رسانه‌ها را بررسی می‌کنند.
تروما میان‌نسلی چیست؟
تروما میان‌نسلی به انتقال نسلی تجربه‌های آسیب‌زا اشاره دارد—مواجهه با رفتار یا الگوهایی که فرزندان در زندگی روزمره والدین یا بزرگ‌ترها مشاهده و تجربه می‌کنند. این نوع تروما نه فقط در گفتگو درباره گذشته، بلکه در رفتارهای غیرکلامی، شرایط زندگی، و حتی در سبک فرزندپروری خانواده‌ها جریان دارد.
چگونه انتقال پیدا می‌کند؟
- الگوهای رفتاری:
والدینی که خود اضطراب، ترس یا افسردگی ناشی از تجربه‌های گذشته را تجربه کرده‌اند، ممکن است این هیجانات را بدون قصد مستقیم به فرزند انتقال دهند. واکنش‌های مداوم به تهدید، نیازهای برآورده‌نشده، یا بی‌اعتمادی به دیگران می‌تواند سبک رابطه والد-فرزند را شکل دهد. - انتقال فرهنگی:
پدر و مادر مهاجر که برای محافظت از خانواده ارزش‌های فرهنگ مبدأ را حفظ می‌کنند، ممکن است آگاهانه یا ناخودآگاه این نگرش را به فرزندان منتقل کنند. که چیزی به وضوح منفی نیست، اما می‌تواند حس تعلق دوجانبه را محدود کند. - تحریک رسانه‌ای: رسانه‌هایی مانند انیمیشن‌های محبوب کودکان (مثل Encanto، Turning Red یا Elemental) می‌توانند فضای گفتگو درباره هویت، مهاجرت و تروما را در خانواده‌ها باز کنند، نقش درمانی و بازتابی عاطفی ایفا کرده و درک مشترک نسلی را ارتقا دهند.
نقش انیمیشن‌ها در گفتگو میان نسل‌ها
نویسندگان به‌ویژه به انیمیشن‌ها اشاره می‌کنند. فیلم‌هایی که با قصه‌هایی درباره مهاجرت، مهاجران نسل اول و معانی رهایی و وابستگی مواجه‌اند. نمایش این آثار با فرزندان، اغلب باعث ایجاد فضایی برای حرف زدن درباره پیش‌زمینه عاطفی خانواده، بیان نیازها و فهم متقابل می‌شود.
اثرات بر سلامت روان فرزندان مهاجر
فرزندان مهاجر که در خانه روایت تروماهای والدین را شنیده‌اند، ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- اضطراب و نگرانی مداوم درباره امنیت خانواده
- حس مسئولیت سنگین یا گناه‌زدگی
- بیگانگی هویتی بین دو فرهنگ
- مشکلات در کنار آمدن با هیجانات؛ به‌خصوص وقتی گفته نمی‌شوند یا پنهان نگه داشته شده‌اند.
راهکارهای پیشنهاد شده
گفتگوهای خانوادگی:
مانند اولین گام برای شناخت ریشه‌های نگرانی‌ها و بازسازی ارتباط
آموزش فرهنگی-عاطفی:
جلسه‌هایی که به والدین کمک می‌کند چارچوب تروما و انتقال آن را بشناسند
استفاده از هنر و رسانه:
تماشای فیلم یا انیمیشن‌های مرتبط و صحبت درباره مضمون آنها
درمان میان‌نسلی:
تکنیک‌هایی که خانواده‌ها را در یک چارچوب درمانی درگیر می‌کند؛ مانند جلسات گروهی یا فردی با حضور والدین و فرزندان
جمع‌بندی
تروما میان‌نسلی در خانواده‌های مهاجر پدیده‌ای پیچیده اما قابل شناسایی و درمان است. وقتی والدین به‌ویژه از تجربه‌های آسیب‌زای گذشته صحبت می‌کنند یا فرزندان روایتی از مهاجرت را در رسانه‌ها مشاهده می‌کنند، فضای تازه‌ای برای درک صادقانه و درمان باز می‌شود. گفت‌و‌گوی باز، استفاده از ابزارهای آموزشی و رسانه‌ای، و حضور فعال در فرایندهای درمانی، می‌تواند به ترمیم پیوند نسلی و شکل‌گیری هویت قدرتمند و پذیرفته‌شده در دو فرهنگ کمک کند.
لینک مقاله: psychologytoday.com
