کم‌خوابی، مغز ما را از همدلی دور می‌کند
اگر فکر می‌کنید بی‌خوابی فقط شما را خسته و بداخلاق می‌کند، وقت آن است که دوباره فکر کنید. پژوهشی جدید نشان می‌دهد که کمبود خواب می‌تواند یکی از مهم‌ترین توانایی‌های انسانی ما، یعنی همدلی را مختل کند.
همدلی، توانایی فهم احساسات دیگران و همراهی با آن‌هاست؛ چیزی که پایه‌ی بسیاری از روابط انسانی‌ست. اما اگر حتی یک شب درست نخوابیده باشید، مغزتان ممکن است این توانایی را به‌درستی انجام ندهد.
در مطالعه‌ای که در مجله Nature Communications منتشر شد، پژوهشگران نشان دادند که پس از یک شب بی‌خوابی، فعالیت مغزی در نواحی مرتبط با همدلی، مثل قشر پیش‌پیشانی و بخش‌هایی از قشر حرکتی، کاهش پیدا می‌کند.
مطالعه‌ای سه‌وجهی با داده‌های قوی
محققان سه نوع بررسی انجام دادند:
- اسکن مغزی افراد قبل و بعد از بی‌خوابی: پس از بی‌خوابی، نواحی مغزی که هنگام دیدن دیگران در رنج فعال می‌شوند، دیگر به‌خوبی کار نمی‌کردند.
- تحلیل داده‌های ملی از ۱۰۰۰ شرکت‌کننده: افرادی که خواب شبانه‌ی کوتاه‌تری داشتند، سطح پایین‌تری از رفتارهای اجتماعی را گزارش کردند — مثلاً کمتر تمایل داشتند به دیگران کمک کنند.
- تحلیل توییت‌های توییتر: در مناطقی از آمریکا که شب قبلش مردم کمتر خوابیده بودند (مثلاً بعد از تغییر ساعت تابستانی)، رفتارهای اجتماعی کاهش یافته بود، مانند کمتر شدن پست‌های همدلانه یا حمایتی.
نتیجه:
بی‌خوابی صرفاً یک مشکل فردی یا فیزیکی نیست؛ بلکه به توانایی ما برای ایجاد ارتباط انسانی آسیب می‌زند. و در مقیاس گسترده‌تر، می‌تواند بر کیفیت زندگی جمعی‌مان هم تأثیر بگذارد.
پژوهشگران هشدار می‌دهند: در جهانی که فشار کاری، استرس و بی‌خوابی فراگیر شده، مراقبت از خواب فقط برای سلامت جسم نیست، بلکه برای سلامت اجتماعی‌مان هم حیاتی است.
منبع اصلی مقاله: Scientific American (2023)
نویسنده: Claudia Lopez Lloreda
