بسیاری از مشاوره‌ها بر مدیریت روابط با اعضای خانواده و شرکای عاطفی متمرکز هستند؛ امری که با توجه به تأثیر عمیق این روابط بر کیفیت زندگی فرد کاملاً قابل درک است. با این حال، درباره‌ی رابطه‌ای بنیادی‌تر که بر کیفیت روابط بین‌فردی نیز اثرگذار است، یعنی رابطه‌ی فرد با خودش، کمتر صحبت می‌شود.
واقعیت این است که نحوه‌ی ارتباط شما با خودتان، روابط شما با دیگران را شکل می‌دهد. برای مثال، اگر فردی کمال‌گرا باشید و مدام برای رسیدن به استانداردهایی غیرواقعی تلاش کنید، احتمالاً همین انتظارات را به اطرافیانتان نیز منتقل خواهید کرد. در مقابل، اگر با خودتان با مهربانی و شفقت برخورد کنید، کمتر ممکن است در روابطی باقی بمانید که نیازهای اساسی شما را نادیده می‌گیرند.
رابطه‌ی فرد با خودش نه‌تنها بر روابط اجتماعی بلکه بر وضعیت روانی، سطح اضطراب و تصمیم‌گیری‌های زندگی نیز تأثیر دارد. افرادی که تصویر ذهنی منفی از خود دارند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به افسردگی و اضطراب اجتماعی هستند. این وضعیت ممکن است به رفتارهای اجتنابی، از جمله دوری از موقعیت‌های اجتماعی، منجر شود.
اهمیت این رابطه بنیادین قابل چشم‌پوشی نیست. در نهایت، شما ۲۴ ساعت شبانه‌روز با خودتان زندگی می‌کنید.
در ادامه، هفت راهکار مؤثر برای ایجاد و حفظ رابطه‌ای سالم با خودتان ارائه شده است:
۱. عادات سالم را تمرین کنید
کیفیت عادات روزمره‌تان رابطه‌ی شما با خودتان را شکل می‌دهد. گرایش به رفتارهای ناسالم مانند پرخوری، مصرف الکل یا تماشای بی‌وقفه‌ی سریال‌ها، معمولاً با احساس گناه یا نارضایتی همراه است. در مقابل، پس از انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش، مطالعه یا تغذیه سالم، احتمالاً احساس رضایت و عزت‌نفس بیشتری تجربه می‌کنید.
هر بار که برای یک عادت سالم وقت صرف می‌کنید، پیامی ضمنی به خودتان می‌فرستید: شما شایسته‌ی مراقبت، توجه و سرمایه‌گذاری هستید.
۲. منتقد درون خود را آرام کنید
بسیاری از افراد در مواجهه با اشتباهات یا ناکامی‌ها، به‌شدت خود را سرزنش می‌کنند. این خودانتقادی نه‌تنها سازنده نیست، بلکه اغلب باعث کاهش انگیزه و افزایش اضطراب می‌شود.
در مواجهه با صدای انتقادگر درونی، از خود بپرسید: «اگر دوستم در چنین موقعیتی بود، چگونه با او صحبت می‌کردم؟» اگر با خودتان سخت‌گیرتر از دیگران رفتار می‌کنید، در حال اعمال استانداردی دوگانه هستید و این بی‌عدالتی، به رابطه‌ی شما با خودتان آسیب می‌زند.
۳. فروتنی را تمرین کنید
در فرهنگی که بر فردگرایی افراطی و مادی‌گرایی تأکید دارد، فروتنی کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ درحالی‌که می‌تواند پیوندی مثبت با سلامت روان داشته باشد.
فروتنی یعنی پذیرش این واقعیت که شما نه برتر و نه فروتر از دیگران هستید. ارزش شما ذاتی و جدانشدنی از انسان‌بودن‌تان است. هیچ موفقیت، شهرت یا ثروتی نمی‌تواند این ارزش را افزایش دهد و هیچ ناکامی یا کاستی‌ای آن را کاهش نمی‌دهد.
۴. کمال‌گرایی را رها کنید
کمال‌گرایی، اگرچه در ظاهر با موفقیت و انگیزه همراه است، در عمق خود منبعی از اضطراب، استرس و نارضایتی مداوم است. کمال‌گرایان اغلب دچار تفکر صفر و یکی می‌شوند: یا کاملاً موفق‌اند یا به‌طور کامل شکست‌خورده. این نوع تفکر می‌تواند به سلامت روان آسیب زده و روابط بین‌فردی و عملکرد شغلی را مختل کند.
پذیرفتن نقص‌ها به‌عنوان بخشی از طبیعت انسانی، گامی اساسی در مسیر داشتن رابطه‌ای سالم با خود است. به خودتان اجازه دهید که ناکامل باشید، و در عین حال رشد کنید.
۵. در کار معنادار مشارکت داشته باشید
کار زمانی برای شما معنا خواهد داشت که با ارزش‌ها و علایق‌تان هم‌راستا باشد. مشارکت در فعالیت‌هایی که برایتان اهمیت دارند، می‌تواند به زندگی‌تان معنا ببخشد و تصویری مثبت‌تر از خودتان ایجاد کند.
نتیجه‌گیری
رابطه‌ی شما با خودتان، سنگ‌بنای سلامت روان و کیفیت زندگی‌تان است. با مراقبت آگاهانه، تمرین شفقت، پذیرش نقص‌ها، و پیگیری معنا، می‌توانید این رابطه را به یکی از سالم‌ترین و حمایت‌گرترین پیوندهای زندگی‌تان تبدیل کنید.
نویسنده: Dimitrios Tsatiris, M.D
منبع: Psychology Today
